Close
Uredbom Vlade Narodne Republike Srbije od 25. aprila 1950. godine osnovana je naša ustanova pod prvobitnim nazivom Institut za zdravstvenu zaštitu narodnog podmlatka sa ciljem da organizuje i razvija nacionalnu mrežu zdravstvenih institucija namenjenih ženama generativnog doba, predškolskoj i školskoj deci. Prvi upravnik bio je dr Vlastimir Ivković, a odmah zatim dr Miloš Bajšanski. Od 1953. godine dužnost upravnika obavljao je dr Vukan Čupić (1920-1981).
Institut se od svog osnivanja do 1960. godine bavio prevashodno organizaciono-metodološkom i nastavnom delatnošću, što je podrazumevalo organizovanje mreže dečjih i školskih dispanzera kao i dispanzera za žene, dečjih odeljenja i porodilišta u bolnicama u Srbiji i Crnoj gori i edukaciju neophodnog zdravstvenog kadra za rad u ovim dispanzerima i savetovalištima, iniciranje formiranja centara za majku i dete – od opštinskih do regionalnih, kao i demonstracionih centara. Prvo sedište Instituta bilo je u prostorijama u Nušićevoj ulici u Beogradu. U cilju formiranja kadrovske baze za kvalitetnu preventivnu i osnovu zdravstvenu zaštitu organizuju se tečajevi i štampaju odgovarajuće publikacije, a krajem ovog perioda započinje izgradnja objekta u Novom Beogradu.
U toku 1960. godine, Institut se preseljava u Demonstracioni centar za zdravstvenu zaštitu majke i deteta u Novom Beogradu, čime počinje i neposredno pružanje osnovne zdravstvene zaštite deci, ženama i mladima. Stacionarna pedijatrijska odeljenja Instituta počela su sa radom 20. oktobra 1961. godine. U početku, postojala su dva odeljenja sa po 40 kreveta – Odeljenje za odojčad i malu decu i Odeljenje za školsku decu, a prijem se vršio po principu “slobodnog kreveta”, prema kriterijumu uzrasta, a nezavisno od prirode osnovne bolesti. U periodu od 1961. do 1970. godine dolazi do osnivanja pojedinačnih odeljenja užih specijalnosti. Odeljenje za dečiju hirurgiju, hematološko odeljenje, biohemijska i mikrobiološka laboratorija, kao i radiološka dijagnostika počinju sa radom 1962. godine. U prvo vreme, hirurška služba Instituta raspolagala je fondom sa dvadesetak kreveta i obuhvatala je Prvo hirurško (ortopedija) i Drugo hirurško (opšta hirurgija) odeljenje, a tim su činila tri hirurga – dr Dušan Bajec, dr Ivo Bešević i dr Petar Radojković. Dolaskom specijaliste dečije anestezije, 1965. godine formira se i dečje anesteziološko odeljenje. Stacionarni deo rada Službe za humanu reprodukciju počinje 1. oktobra 1967. godine.
Prvo odeljenje za pedijatrijsku otorinolaringologiju u Jugoslaviji osnovano je 1968. godine, dok je Pedijatrijska oftalmologija i kabinet za lečenje strabizma i ambliopije osnovana 1965. godine.
Istovremeno teče i razvoj laboratorijske dijagnostike: transfuziološka i imunološka laboratorija osnovane su 1965. godine dok se iz biohemijske laboratorije 1972. godine kao samostalna izdvaja Laboratorija za ispitivanje urođenih grešaka metabolizma.
Laboratorija za medicinsku genetiku počinje sa radom 1982. godine. Iz Laboratorije za imunologiju, hematologiju i transfuziologiju je 2007. godine u samostalnu i funkcionalnu celinu izdvojena Služba za transfuziju krvi, a Laboratorija za protočnu citometriju i imunologiju od jula 2008. godine radi kao samostalna laboratorija.
Promena u današnji naziv – Institut za zdravstvenu zaštitu majke i deteta Republike Srbije izvršena je 23. januara 1974. godine. Tokom 1975. godine, Institut se preseljava u novoizgrađenu, trinaestospratnu zgradu u Ulici Radoja Dakića, a samim tim dolazi do pune realizacije koncepta multidisciplinarnog pristupa obolelom detetu i majci “pod jednim krovom”, s obzirom da se, pored svih disciplina pedijatrije i pedijatrijske hirurgije, stvaraju uslovi za potpuno zbrinjavanje i u domenu juvenilne ginekologije, otorinolaringologije i oftalmologije. Pedijatrijski deo u tom trenutku broji 220 postelja i raspoređen je na sedam spratova. Preseljenjem su stvoreni komforniji uslovi i za Kliniku za dečiju hirurgiju koja je smeštena na šest spratova i dobija hospitalni prostor sa 220 bolesničkih postelja. U februaru 1982. godine zvanično je osnovano Odeljenje pedijatrijske kardiohirurgije. Služba za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju osnovana je 1991. godine.
Odeljenje pedijatrijske intenzivne nege otvoreno je 1975. godine, u posebno adaptiranom prostoru koji obuhvata prostor celog šestog sprata Instituta. U sastav odeljenja je ušla i jedinica neonatalne intenzivne nege.
Doktor Dimitrije Vulović, prvi načelnik službe za ispitivanje i lečenje bolesti metabolizma sa kliničkom genetikomu u saradnji sa dr Vukanom Čupićem je šezdesetih godina HH veka organizovao pilot program ranog otkrivanja fenilketonurije, a Institut od 1980. godine postaje referentna ustanova za sprovođenje nacionalnog programa skrininga na fenilketonuriju. Od 1981. godine Institut je referentna ustanova za sprovođenje nacionalnog programa skrininga na kongenitalni hipotireoidizam, čemu je značajno doprineo rad prof. dr Miloša Banićevića, lekara, a potom i načelnika Službe za ispitivanje i lečenje bolesti žlezda sa unutrašnjim lučenjem.
Potreba obezbeđivanja savremene i uspešne terapije za grupu teško obolele dece, saznanje da se radi o veoma specijalizovanoj i skupoj terapijskoj proceduri, kao i činjenica da u našoj sredini do tada nije bio razvijen odgovarajući pedijatrijski projekat, inicirali su 1994. godine izradu Programa i osnivanja i rada Odseka za transplantaciju koštane srži u Službi za hematoonkologiju Instituta. U aprilu 1997. godne, otvoreno je Odeljenje za transplantaciju koštane srži sa laboratorijom za kriobiologiju, koje je u decembru 2004. godine preraslo u Službu za transplantaciju koštane srži sa laboratorijom za kriobiologiju. U maju 2009. godine Ministarstvo zdravlja je dalo saglasnost da se u Institut formira porodična banka krvi pupčanika, a u skoroj budućnosti je predviđeno i formiranje javne banke krvi pupčanika. Institut je jedina civilna ustanova u kojoj je moguća kriokonzervacija i dugotrajno čuvanje programski zamrznutih matičnih ćelija hematopoeze, fibroblasta i monojedarnih ćelija periferne krvi.
Od 2000. godine – Institut nosi ime jednog od svojih osnivača – dr Vukana Čupića.
U oblasti edukacije zdravstvenih radnika, Institut od samih početaka učestvuje u školovanju medicinskih kadrova u struci zdravstvene zaštite žena, dece i mladih. Od 1962. godine, Institut je nastavna baza Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.
U prethodnim godinama postignut je značajan tehničko-tehnološki napredak, koji se ogleda u građevinskoj rekonstrukciji odeljenja i službi, izgradnji i opremanju najmodernije sale za kateterizaciju i angiokardiografiju u ovom delu sveta namenjene dijagnostici i lečenju najkompleksnijih kardioloških poremećaja, kompletnom renoviranju operacionog bloka, ali i nabavci raznovrsne druge opreme: najsavremenijih rendgen aparata, magnetne rezonance, CT skenera… Uvedene su nove dijagnostičke i terapijske procedure: tehnologija kriokonzervacije MĆH, a započet je i proces proširenja nacionalnog skrininga novorođenčadi na urođene bolesti uvođenjem skrininga na cističnu fibrozu.
Institut za zdravstvenu zaštitu majke i deteta Srbije ,,Dr Vukan Čupić’’
Copyright © 2024. Sva prava zadržana.