Služba za ispitivanje i lečenje bolesti novorođenčeta

Zaposleni lekari u Službi:

1. Prim. dr Zorica Rakonjac, MrSc, pedijatar-neonatolog, savetnik Direktora
2. Prof. dr Jelena Martić, pedijatar-neonatolog, načelnik Službe
3. Dr Katarina Pejić, pedijatar-neonatolog, Šef Odeljenja neonatalne intenzivne terapije i nege
4. Dr Jelena Kojović, pedijatar-neonatolog
5. Prim. dr Milena Vasiljević, pedijatar-kardiolog
6. Dr Mirjana Marković, pedijatar

Osnovni podaci o Službi:

Od osnivanja Instituta, formirano je Odeljenje za patologiju novorođenčadi koje je kasnije dobilo naziv Odeljenje za ispitivanje i lečenje novorođenčadi. Od 2011. godine u okviru Odeljenja formiran je i Odsek za neonatalnu intenzivnu negu i lečenje. Prema poslednjem pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji iz decembra 2018. godine, formirana je Služba za ispitivanje i lečenje bolesti novorođenčadi u okviru koje postoje organizacione jedinice: Odeljenje za neonatalnu intenzivnu terapiju i negu (tercijarni nivo neonatalne zdravstvene zaštite) i Odeljenje neonatologije (poluintenzivna nega).

Osnivač i prvi načelnik bila je dr Neli Vilhar, jedan od osnivača moderne neonatologije na prostorima bivše Jugoslavije. Funkciju načelnika, nakon odlaska dr Vilhar u penziju, uspešno je obavljao dr Miodrag Ignjatović. Značajan doprinos razvoju i promociji neonatologije, ne samo u stručnom već i na akademskom nivou, dao je prof. dr Borisav Janković, kao dugogodišnji načelnik Odeljenja pedijatrijske intenzivne nege (u okviru koga je u to vreme funkcionisala i neonatalna intenzivna terapija i nega) i šef Katedre neonatologije na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Od 2004. godine do 2017. godine načelnik Službe je dr Zorica Rakonjac, danas savetnik direktora, koja je svojim angažovanjem i radom uvela brojne nove dijagnostičke i terapijske procedure i omogućila dalji napredak.

Rad Službe obuhvata različite oblasti patologije novorođenčeta, uključujući sva stanja koja su uzrok neonatalnog morbiditeta i mortaliteta. Godišnje se u odeljenjima naše Službe zbrine više od 800 bolesne novorođenčadi, od kojih se oko 40% leči u Odeljenju neonatalne intenzivne terapije i nege (ONITN). Struktura novorođenčadi koja se leče u ONITN se menja tokom poslednje decenije, sa povećanjem broja prevremeno rođene novorođenčadi (na račun umereno i kasno preterminske gestacije). Patološka stanja koja se leče obuhvataju najsloženije bolesti neonatalnog perioda, kao što su sistemske infekcije (bakterijske ili virusne), asfiksija i postasfiktični poremećaji poput hipoksično-ishemijske encefalopatije (HIE) i sindroma aspiracije mekonijuma (SAM), perzistentne plućne hipertenzije (PPHN), novorođenčad sa srčanim manama i drugim urođenim poremećajima. U lečenju ove novorođenčadi primenjuju se savremeni principi i doktrina, a lečenje se zasniva na poštovanju nacionalnih smernica (“Osnovno i specijalizovano zbrnjavanje novorođenčeta”, Doronjski A, Martić J, Nikolić T, urednici, Ministarstvo zdravlja RS, 2023.), kao i preporuka vodećih internacionalnih neonatoloških društava.

Na terapijskom planu, pre svega lečenja novorođenčadi sa respiratornim poremećajima i PPHN, značajno je uvođenje novih modaliteta mehaničke ventilacije (neinvazivna i visokofrekventna mehanička ventilacija), primena inhalatornog azot-oksida, kao i davanje egzogenog surfaktanta. Od 2014. godine, u našem odeljenju se primenjuje i kontrolisana terapijska hipotermija, savremena metoda koja poboljšava ishod novorođenčadi sa umereno-teškim i teškim oblikom hipoksično-ishemijske encefalopatije.

U radu službe značajan je multidisciplinarni pristup i timski rad sa lekarima svih supspecijalističkih grana pedijatrije i hirurgije, kao i drugim kliničkim službama Instituta. Postavljanje dijagnoze urođenih bolesti srca zahvaljujući dostupnosti ehokardiografije, sprovođenje hemodijafiltracije kod novorođenčadi sa akutnim oštećenjem bubrega, precizna elektroencefalografska dijagnostika i lečenje najtežih neuroloških poremećaja, primena fleksibilne fiberoptičke bronhoskopije, rano prepoznavanje i lečenje retkih poremećaja iz oblasti urođenih poremećaja metabolizma, endokrinologije i hematologije, samo su neki primeri uspešne saradnje sa timovima drugih službi i odeljenja.

Odeljenje neonatalne intenzivne terapije i nege, u kome se može lečiti do 12 novorođenčadi, opremljeno je sa najsavremenijom opremom: izolete, otvoreni topli kreveti, aparati za mehaničku ventilaciju novorođenčadi različitih opcija ventilacije i drugo. Na odeljenju se sprovodi savremeni monitoring ne samo vitalnih parametara, već i moždane funkcije (amplitudom integrisan EEG) i cerebralne oksigenacije (NIRS). U našem odeljenju poštuje se koncept porodično orijentisane razvojne nege novorođenčeta, omogućene su posete roditelja, promoviše se ishrana majčinim mlekom sa mogućnošću donošenja mleka, a kod novorođenčadi čije kliničko stanje to dozvoljava i “kontakt koža na kožu”.

Prostor Odeljenja neonatologije smešten je na IV spratu Instituta, omogućava lečenje do 12 obolele novorođenčadi kojima je potrebna nega poluintenzivnog nivoa. Uz novorođenčad istovremeno može biti smešteno 10 majki. Tokom lečenja na ovom odeljenju, poštujemo principe “baby friendly” programa, promovišući prirodnu ishranu i blizak kontakt majke i novorođenčeta. Uvek kada postoje uslovi i dozvoljava epidemiološka situacija, omogućavamo da otac poseti i provede vreme uz majku i novorođenče.

Lekari Službe za neonatologiju svoje stručno usavršavanje unapredili su kroz završene uže specijalizacije iz neonatologije i pedijatrijske kardiologije. Pored stručnog, uključeni su i u naučno-istraživački rad, a posebne oblasti interesovanja naših lekara su neonatalne infekcije, cerebrovaskularna bolest novorođenčeta, hipoksično-ishemijska encefalopatija, kao i organizacioni aspekti neonatalne zdravstvene zaštite.

Informacije o bolesnicima koji se leče u Odeljenju za neonatalnu intenzivnu terapiju i negu mogu dobiti isključivo roditelji, svakog dana od 12 do 13h na telefon 011 3108168, 011 2606886, ili prema individualnom dogovoru sa ordinirajućim lekarom, koji se pravi u odnosu na težinu kliničkog stanja novorođenčeta. Posete su svakog dana od 12 do 13h kada epidemiološka situacija dozvoljava.

Informacije o bolesnicima koji se leče u Odeljenju neonatologije mogu dobiti takođe isključivo roditelji na telefon 011 3108119, radnim danom od 12.00 do 13.00h. Posete bolesnicima koji se leče u Odeljenju neonatologije svakog dana od 13.30h do 14.30h, kada epidemiološka situacija dozvoljava.

Rad Odeljenja se odvija i kroz rad konsilijarno-konsultativne neonatološke ambulante, dva puta nedeljno: sredom i petkom od 10 do 12h. Kontakt telefon za zakazivanje pregleda je 011 3108242, ponedeljkom od 08 do 13h.